Jan C. van der Heide

                                                            *******

Beste Jan,

Als psycholoog maar ook als acupuncturist wil ik graag reageren op het artikel in de telegraaf en op het stuk in je gastenboek van Maurits van den Noort. Allereerst moet ik beamen dat het werkelijk diep triest gelopen is met de behandeling van Anna en helaas heb je gelijk en staat deze behandeling niet op zich. Naar mijn ervaring zijn er onder andere twee grote fouten te maken in de behandeling van patienten; allereerst zijn er artsen (en therapeuten) die de grenzen van hun eigen vakgebied niet (willen) kennen, en daarnaast schijnt het tegenwoordig zo te zijn dat de Eed van Hypocrates niet veel meer voor stelt. Laat ik deze twee punten wat verder toelichten. Er zijn vele voorbeelden van patienten die het gevoel hebben dat ze in de reguliere geneeskunde niet serieus genomen zijn in hun klachten. Met name in het alternatieve circuit (het circuit waar de reguliere geneeskunde graag naar uit haalt als er iets fout gaat) zweven vele patienten die elders hulp zoeken, uit pure noodzaak omdat hun artsen geen verder onderzoek doen en/of vinden dat ze maar met hun klachten “moeten leren leven”.

Nu is het daadwerkelijk zo dat er uit de huidige westerse onderzoeken bij bepaalde klachten (zoals bijvoorbeeld vaak bij hoofdpijn, tinnitus en sommige chronische pijnklachten) vaak geen afwijkende resultaten te vinden zijn. Een westers arts kan in zo’n geval weinig anders dan concluderen dat er niets aan te doen is. Dat er wellicht toch een reden is voor klachten, maar dat deze reden niet boven tafel komt met de huidige onderzoeksmethoden is een tekortkoming van de techniek, maar niet iets waar een arts persoonlijke verantwoording voor draagt. Soms brengt een alternatieve geneeswijze in zo’n geval uitkomst. Om uit eigen ervaring te spreken: de wijze waarop binnen de Traditionele Chinese Geneeswijzen (zoals acupunctuur) diagnostiek wordt bedreven erkent vaak wel een reden voor een klacht, die op dit moment (nog) niet ontdekt wordt door westerse methoden. Ook een behandeling is in zo’n geval vaak wel mogelijk. Aan de andere kant worden door acupuncturisten ook vaak patienten naar een westers arts gestuurd, voor een westers onderzoek, simpelweg omdat acupuncturisten daar niet voor gekwalificeerd zijn en omdat er wellicht binnen de westerse geneeskunde betere behandelingen mogelijk zijn.

Binnen het stellen van een diagnose en het doen van een behandeling gaat het er allemaal maar om dat iedereen zijn eigen grenzen kent. Daarnaast is het naar mijn mening goed om ook de grensen van andere geneeswijzen te kennen, want volgens diverse onderzoeken bevordert een samenwerking tussen reguliere en alternatieve geneeswijzen namelijk de kans op een succesvolle behandeling. Samen kunnen we meer dan alleen, als we dat nu eens toe willen geven, komen we een stuk verder. Geen enkele geneeswijze is heilig, geen enkele dokter kan alles genezen. Om nog even terug te komen op het tweede punt dat ik noemde, in de Eed van Hypocrates staat: “Ik zal mijn krachten aanwenden om de zieken bij te staan naar beste kunnen en naar beste inzicht. Elke vorm van schade of leed berokkening bij diegenen die mijn hulp inroepen zal ik afweren”. Volgens mijn bescheiden inzicht betekent dit dat we (al) onze patienten serieus moeten nemen, en moeten behandelen alsof ze de eerste patient zijn die we op een dag zien. Hoewel de werkdruk soms hoog is en we sommige patienten tussen twee belangrijke vergaderingen door moeten zien, verdienen ze onze volle aandacht. Als klachten blijven bestaan is verder onderzoek noodzakelijk, en het nalaten daarvan is fout en druist in tegen de afgelegde Eed! De klacht die veel patienten hebben is dat ze zich afgewezen voelen, niet het gevoel hebben als mens behandeld te worden, en/of niet serieus genomen worden. Het volgen van een protocol is in veel gevallen wellicht afdoende om iemand te behandelen, maar geeft die persoon niet het gevoel dat er echt geluisterd wordt naar het hele verhaal, en als we niet een klein beetje tijd nemen om te luisteren naar onze patienten, missen we belangrijke aanwijzingen over hun ziekte en mogelijke herstel en ook daarin vindt de Eed dan geen nagevolging.Wat de Westerse geneeskunde vroeger had, maar tegenwoordig vaak mist is een hart voor de patient, een medeleven. Door de werkdruk, druk van verzekeringen om veel kostende onderzoeken en behandelingen tot een minimum te beperken schijnen we het artsen (en psychologen, psychiaters etc., dit geldt naar mijn mening voor de hele reguliere gezondheidszorg) onmogelijk gemaakt te hebben om hun gevoel toe te laten in hun werk, en dat is gewoon heel jammer. Een begripvolle arts is namelijk de eerste stap naar genezing. Begrijpelijk is het dan ook dat patienten hun heil elders gaan zoeken. Wellicht verandert er iets als we dit allemaal erkennen? Erkenning is tenslotte de eerste stap naar genezing...

Toegespitst op de situatie van Anna en Prof. Dr. H. kunnen we natuurlijk alleen maar tot de conclusie komen dat dit een diep triest voorbeeld is van een arts die niet meer luistert naar zijn patienten. De reden dat vroeger gezegd werd dat het beroep van arts een roeping is, is dat ze tot het uiterste wilden gaan voor het lot van hun patienten en niets ongedaan lieten om te zorgen dat deze mensen weer gezond werden. Vandaar ook de Eed van Hypocrates. Voor veel artsen tegenwoordig (en zo blijkbaar ook voor Prof. Dr. H) draait het echter niet meer om de mensen die zij behandelen, maar om andere redenen (die iedereen voor zichzelf mag invullen)? Daardoor worden patienten gereduceerd tot een nummer en is het niet meer noodzakelijk deze nummers als mensen te behandelen. Het opmerkelijke aan het hele verhaal is dat Prof. Dr. H. zijn onvermogen om te communiceren tot het laatst doorvoert, zelfs na een officiele waarschuwing van het Medisch Tuchtcollege komt hij er niet op om met de nabestaanden te communiceren. Mosterd na de maaltijd was het zeker geweest, maar hij had in ieder geval laten zien dat hij nog over menselijke invoelvermogens beschikt. Het ergste is niet dat hij een fout gemaakt heeft door niet naar Anna (en Jan) te luisteren, het ergste is dat hij het duidelijk niet in ziet en dus vermoedelijk op dit moment rustig hetzelfde doet bij de patient die hij behandelt terwijl U dit leest... Mocht Prof. Dr. H. dit persoonlijk lezen, dan nodig ik hem uit mij te contacteren, ik sta altijd open voor discussies over de (on) menselijkheid waar onze reguliere gezondheidszorg (waar ik gedeeltelijk deel van uit maak) tegenwoordig op stoelt. Met vriendelijke groet,

 Peggy Bosch ( email: Pbosch@online.no)