Jan C. van der Heide

Basisinformatie van de cliënt

• Naam: Joeri
• Leeftijd: 52 jaar
• Burgelijke staat: gehuwd, drie kinderen
• Geslacht: man
• Beroep: ambtenaar
• Hobby's: archeologie
• Fysieke gesteldheid: goed
• Klachten: claustrofobie (angst om in kleine ruimten te zijn)

Algemeen

Ondanks de moppen over ambtenaren, Joeri werkt in zijn ambtelijke baan hard. Hij is ondernemend en zit in een functie waar hij op zijn plaats is.

Hij is getrouwd, met zijn vrouw -die een kledingboetiek heeft- en zijn kinderen gaat het uitstekend. Na een goede scholing hebben de kinderen allemaal werk gevonden. In zijn vrije tijd houdt cliënt zich bezig met archeologie, hij heeft in de loop van de jaren een mooie verzameling archeologische vondsten opgebouwd.

Probleemtaxatie

Ondanks dat Joeri's carrière en huiselijk leven gestroomlijnd en vlekkeloos is verlopen, worstelt hij al jaren met een grote angst. Namelijk de angst om in een kleine ruimte opgesloten te zitten, claustrofobie. In de loop van de tijd is hij een meester geworden om die angst te camoufleren. Bijvoorbeeld om niet met de lift te hoeven gaan. Dan zegt hij tegen iedereen "ik loop trappen om mijn conditie op peil te houden". Terwijl het in feite alleen zijn wurgende angst is om in de lift te zitten. Autorijden is er ook niet bij, voor "zijn conditie" gaat hij fietsen. Als hij op de W.C. zit doet hij nooit de deur op slot, maar legt zijn hand op de deurklink om af en toe te controleren of de deur nog wel open kan. De angsten nemen de laatste tijd in omvang en frequentie toe. "Normaal leven" wordt door zijn angst bijna onmogelijk.

Joeri is in Indië geboren en heeft samen met zijn moeder in een Jappenkamp gezeten. De angsten bestaan reeds jaren.

Als ambtenaar kan je beter niet met psychische problemen naar de bedrijfsarts gaan. Al gauw heb je dan een aantekening achter je naam staan en dat is weer slecht voor je promotie, volgens Joeri.

Vandaar dat hij nooit iets aan zijn angst heeft gedaan. Maar de alternatieve therapie biedt uitkomst. Zijn chef weet dan tenminste niet dat hij lijdt aan bijna niet te dragen angsten. In feite totaal ontredderd komt Joeri bij me in therapie, hij kan niet meer. Hij is de geestelijke uitputting nabij door het jarenlang "spelen" of er niets aan de hand is.

Behandeling in de praktijk

Zittend in de trancestoel begint Joeri te vertellen over zijn leven. Hij is bijna niet te stoppen. Ik laat hem uitgebreid praten, het is voor het eerst van zijn leven dat hij zijn façade laat vallen.

Spreekt over zijn werk, hobby's, gezin èn zijn grote angst in zijn bestaan: claustrofobie.

De laatste tijd komt hij vier of meer keren per nacht uit zijn bed om te kijken of de slaapkamerdeur nog wel open kan. Hij heeft de neiging om alle deuren inclusief de voordeur open te zetten of op een kier. Per trein of bus durft hij niet te reizen. Of hij moet vlak bij de uitgang zitten. In de lift of metro lukt niet, hij durft niet eens de trap naar de metro af te gaan.

Voor zijn kinderen heeft hij zijn angst altijd proberen te verbergen, maar de kinderen zijn allemaal het huis uit en de angst slaat nu in alle hevigheid toe.

Tijdens een volgende sessie komen we aan zijn kamptijd toe. Geboren in een kamp, als baby in een kamp samen met je moeder onder erbarmelijke omstandigheden.

Joeri: "Ik weet me niets meer van de kamptijd te herinneren. Echt absoluut niets weet ik. Mijn moeder vertelde me dat ik groot geworden ben van broodkruimeltjes. En al die kruimeltjes werden verzameld door de andere kampbewoners. Maar ik weet gewoon niets. Die tijd is voor mij een zwarte vlek. Mijn moeder -die kortgeleden is overleden- zei ooit in vertrouwen tegen een vriendin dat ze is geslagen terwijl ze mij tegen haar borst klemde. Maar bewust weet ik niets... Wacht eens even nu ik er zo over praat. Als ik naar de teevee kijk en ik zie een moeder met een ondervoed kind, schieten de tranen in mìjn ogen en loop altijd gauw de kamer uit. Vreemd. Mijn eerste herinnering heb ik pas met tien jaar, in Nederland. Ik kreeg toen een autoped op echte luchtbanden", verhaalt Joeri.

Iedere cliënt, zeker iemand als Joeri, moet met de uiterste en zorgvuldige voorzichtigheid worden behandeld. Een groot zwart gat die iemand in zijn jeugd ervaart. Een gat ontstaan in een periode dat een kind in een traumatiserende omgeving verbleef. Behoedzaamheid is dan geboden. Je kan iemand bepaalde dingen laten herbeleven, maar misschien zijn die herinneringen nog veel erger dan de angsten in het huidige leven zelf.

De moeder van Joeri vertelde bijna nooit iets over hun kamptijd, dat kan ook een indicatie zijn, het kan wijzen op verschrikkingen. Misschien heeft Joeri's moeder niets gezegd omdat het een aaneenschakeling van rampen is geweest die hij in zijn vroege jeugd heeft gezien?

Maar de therapie moet toch op de één of andere manier voortgang vinden, al is het voorzichtig.

Ik vertel Joeri dat er tijdens de trance alleen dingen naar boven kunnen komen die hij aan kan.

Op een rustige manier luid ik de inductie in en Joeri gaat vol vertrouwen in trance.

Ik zeg het volgende: "Stel je eens voor Joeri dat je naar dat deel in je zelf gaat dat met je angst te maken heeft. Dat daar een teeveetoestel staat in een soort kamer en jij staat voor de deur van die kamer. Je kan door het sleutelgat kijken naar het scherm en stel je eens voor dat je naar je vroege jeugd kijkt. Je zal alleen beelden zien die je aan kan. Wat ervaar je dan?"

Joeri schokt in de trancestoel en zegt met verstikte stem: "Ik zie een erg mager kind op de arm van zijn moeder, het lijkt wel of ik dat ben".

"Genoeg Joeri" interrumpeer ik: "als je wilt kan je bij het sleutelgat weggaan en de stroomtoevoer naar de teevee uitdraaien als je dat wilt, want jij hebt alles in je eigen hand".

"Nee, nee", roept Joeri "ik wil doorgaan en kijken naar die film. Het lijkt wel of een kleine man met een witte flap in z'n nek m'n moeder en mij opsluit in een hok van een soort riet. Wat een schoft... Ik voel me zo woedend worden. Ik sta nu zelf in dat beeld, helemaal spontaan en trek die man zijn vreemde pet met flap van z'n hoofd af en bevrijd mijn moeder en dat kind".

Na deze ervaring begint Joeri vanuit de diepte van zijn ziel te huilen. Hij balt zijn vuisten en schreeuwt een onverstaanbaar woord. Het lijkt wel een soort oerschreeuw.

Heel kalm haal ik hem terug uit de trance en zeg hem nogmaals dat hij zich alleen de dingen kan herinneren die hij zich wil herinneren. Die goed voor hem zijn.

Joeri: "Misschien is het te vroeg om dat te zeggen maar ik heb een gevoel van bevrijding, ik ben verbaasd. Na een sessie van drie kwartier voel ik me voor het eerst van mijn leven opgelucht, iets van bevrijding".

Ik bereid Joeri voor op een zware tijd thuis. Dat er meer dingen van vroeger bij hem boven kunnen komen. Overdag of 's avonds, tijdens dromen. Ik verzoek hem alles, tot in de kleinste details op te schrijven. En vertel hem dat hij me altijd kan bellen als hij praten wil.

Ik vraag Joeri of ik zijn vrouw mag bellen om het één en ander door te praten of ze hem wat extra wil opvangen, begeleiden en luisteren.

Een dagje later, ik hoef niet lang op een reaktie te wachten. Joeri's vrouw belt mij om te vertellen dat haar man erg verdrietig is, veel huilt en of dat normaal is? Ik leg uit dat versteende emoties vloeibaar worden en dat het gepaard gaat met verdriet en huilen. Een teken dat de therapie aanslaat. Ik verzoek Joeri's vrouw nogmaals haar man bij te staan, hem te troosten en naar hem te luisteren. Gewoon er te zijn.

De volgende sessie neemt Joeri drie schriften mee die hij helemaal heeft vol geschreven met dromen en andere ervaringen. De dromen wijzen op één en al verwerking. We praten er uitvoerig over.

Gedurende een volgende sessie gaan we op mentaal niveau, in trance met de lift. Joeri reist voorts met de metro, auto, trein overal naar toe. Een volgend uur besteden we aan een lift "in het echt". Eerst bekijken we de liftdeur, gaan even in de lift staan, daarna naar de eerste verdieping. Een volgende keer naar de middelste verdieping en weer terug, daarna helemaal naar boven. Met Joeri's onderbewustzijn hebben we in trance afgesproken dat als hij met de lift gaat, het met alle andere dingen ook veel beter zal gaan.

Opgetogen Joeri vertelt een volgende keer: "Ik heb op de toilet gezeten met de deur op slot. De slaapkamerdeur draai ik ook al op slot als we 's nachts slapen. En mijn vrouw en ik gaan binnenkort met de auto naar de Ardennen".

Joeri boekt de ene overwinning na de andere. Na veertien sessies zijn z'n angsten de helft minder geworden en het bestaan meer leefbaar. Hij en zijn vrouw hebben zelfs het voornemen om een caravan te kopen.

Naschrift

Een mens is een natuurprodukt. Het bovenstaande wil niet zeggen dat Joeri nooit een terugval zal hebben. In psychisch opzicht zal er een zekere golfbeweging in zitten. Zijn ziel is immers verwond, vertoont talloze littekens door traumatiserende ervaringen uit z'n jeugd. Als hij een inzinking heeft, hoeft hij maar aan de "bevrijdende beelden" te denken en hij voelt zich weer een stuk beter.

Verdrietig is het wel dat iemand jarenlang met een angst moet blijven rondlopen om zijn carrière niet te schaden. Het is één van de voordelen van alternatieve therapeuten, zij hebben geen dikke dossiers "die een eigen leven gaan leiden". Of een aantekening bij een naam maken die een barrière vormt voor de toekomst, terwijl alleen de barrière in het verleden moet worden opgeruimd. Triest dat het leven van een mens zo moeilijk wordt gemaakt.