Jan C. van der Heide

OP ZOEK NAAR HET ZESDE ZINTUIG

Een aantal mediavertegenwoordigers vroeg naar mijn mening over het KRO-programma 'Op zoek naar het zesde zintuig'.

Hieronder staat mijn volledige antwoord. 

Herhaaldelijk ben ik door de makers van het programma 'Op zoek naar het zesde zintuig' benaderd met de vraag of ik aan de serie wil deelnemen. Ondanks bedenkingen, ging ik uiteindelijk overstag. Maar mijn enigszins negatieve voorgevoelens werden al snel bevestigd en ik verliet de show. Terugkijkend op mijn ervaringen: “We werden naar een grote parkeerplaats gebracht waar we om de beurt moesten raden in welke auto iemand zich verborgen had. Ik moest maar liefst vier uur wachten, om half vijf in plaats van om de afgesproken twaalf uur, voordat ik aan de beurt was. Toen had ik er natuurlijk eigenlijk geen zin meer in. Tijdens een volgende test kregen we een aantal koppels tegenover ons die in bruidskledij gestoken waren. We moesten raden welke paren inderdaad getrouwd waren. Let wel: de getrouwde stelletjes waren al een aantal jaar in de echt verbonden! Je hoefde bepaald geen helderziende te zijn om te zien dat de bruidsjurken en trouwpakken inmiddels niet erg meer pasten… Sterker! Diverse naden stonden op springen. Logisch gezien de verstreken jaren, maar noem ze dan geen 'bruidsparen'. Ik vond het niveau van deze testjes dermate onzinnig dat ik uiteindelijk besloot me uit het programma terug te trekken. Ik ga op de kermis of waar dan ook liever handen lezen, dat vind ik zinvoller…Warm, gloedvol en troostend met iemand praten, over hun grote en kleine verdriet, angsten, toekomst... Deuren in iemand proberen te openen, waardoor iemand weer in zich zelf gaat geloven…, hernieuwd vertrouwen krijgt in het bestaan…. 

Om nog even terug te komen op de KRO-tests. Wat wel leuk is om te weten, ik heb de verkeerde auto aangewezen en de foute mannen en vrouwen gesmeed tot bruidspaar. Het is dat deze Paranormale Idols nog geen officieel feit was, anders zou ik zeker de allerlaatste plaats hebben behaald… Overigens heel begrijpelijk omdat ik de drive miste. Iemand die uren moet wachten is niet meer in de stemming. Welke bruidsparen bij elkaar horen? Dat kan me persoonlijk geen fluit schelen. Zulke kletskoek moet je niet vragen aan iemand die het stoffelijk overschot van een verdwenen kind uit de aarde haalde. En allerlei andere ellende heeft gezien die er op aarde maar mogelijk is. Laat de bruidsparen zelf altijd goed in hun trouwboekje kijken dan weten ze precies bij wie ze horen. Daar heb je toch geen helderziende voor nodig. Trouwens voordat ik aan een bepaalde test mocht meedoen werd ik gefouilleerd of je een crimineel was. Allemaal theater en poppenkast, de zin ervan weet ik nog niet. Regelmatig keek een in het zwart geklede man, ik dacht eerst dat het een begrafenisondernemer was, op je vingers. Het bleek een ex-commissaris van politie te zijn… Het gegluur vanuit het zwarte pak verhoogde een prettige stemming en sfeer niet, althans niet bij mij. Over het algemeen functioneert een helderziende in een welwillende, positieve sfeer het beste. Of ik te gevoelig ben? Ach, meerdere mensen wilden niet aan het programma meedoen om de redenen die ik net noem.. Of ze haakten later af. En daar zaten geweldig goede helderzienden bij die al jaren in het veld meedraaien…. In details treden doe ik verder niet. Ieder spreekt maar voor zich. Ik voel me ook helemaal niet geroepen om algemene negativiteit te gaan rondbazuinen. Ik houd het bij de feiten van mijn eigen ervaring. 

Laat me duidelijk wezen: met de aandacht voor het buitenzintuiglijke is niets mis. Sterker nog, veel mensen hebben daar momenteel behoefte aan. Het gaat mij om de manier waarop. Een aantal jaar geleden werkte ik in België mee aan het tv-programma ‘Moord en Mysterie’. Daarin werd op zeer integere wijze de samenwerking tussen justitie, politie en mediums belicht. Bovendien kwamen zaken die op een dood spoor zaten weer onder de aandacht. Kijk, op zo’n manier dient het een doel. ‘Op zoek naar het zesde zintuig’ is te sensatie gericht, het programma probeert hoge kijkcijfers te scoren. Er wordt tegen deelnemers gezegd: kom voor de camera en vertoon je kunstjes. Best een beetje gevaarlijk om onervaren 'paramensen' naar emotioneel zwaar beladen moord- en doodslagplekken te brengen. En vertel nu maar eens wat je ziet en voelt! Stel dat iemand heel labiel gaat reageren? Ik ben benieuwd hoe het met de deelnemers gaat na de uitzendingen? Aap vertoon je kunstjes en daarna mag je in het moeras wegzakken nadat je zesde zintuig met emotioneel geweld is geopend?

Het wedstrijdelement doet tevens geen goed. Er worden zelfs groene en rode kaarten uitgedeeld, die kaarten bepalen of iemand in het programma mag blijven of moet verdwijnen. Maar zo werkt het niet bij paranormale vermogens. Die kun je niet afdwingen, en zeker niet in een setting waarbij de prestatie voorop staat. Het 'moeten' presteren werkt funest op de resultaten. Op zo'n manier zal 'de beste paragnost' nooit komen boven drijven. Trouwens 'een beste paragnost' bestaat niet, dat is tante Beth-geleuter. Een dergelijke redenering bewijst dat iemand niet op de hoogte is met het onderwerp en niet begrijpt hoe het fenomeen werkt. 

Eigenlijk gaat het KRO-programma om het paranormale equivalent van een talentenjacht als Idols, een paranormale Idols dus…. met een knipoog naar 'het paranormale'. Want heel diffuus op de achtergrond blijft toch altijd een religieus KRO-feit, een helderziende is en blijft een soort kermisattractie of is weggewandeld uit het rariteitenkabinet van De Schepping. De deelnemers worden ook als zodanig gebruikt en behandeld. Ik mis een zeker respect voor de medemens, het zijn geen 'dingen' om een programma mee te fabriceren omdat het onderwerp lekker in de markt ligt. Een paragnost moet zich in alle rust en openheid kunnen focussen op wat bij ‘m doorkomt, zonder onaangename druk van buitenaf. Bij de programmaformule van ‘Op zoek naar het zesde zintuig’ is daarvan helaas geen sprake. De makers en bedenkers van het programma hebben geen flauw benul van de aard en werking van het paranormale. Ze weten helemaal niet hoe ze met een helderziende moeten omgaan, omdat ze het onderwerp en het functioneren van een sensitief ingesteld mens niet begrijpen. En dat is jammer. De bedoelingen waren ongetwijfeld goed, maar de KRO heeft een kans gemist om het zesde zintuig te ontsluieren. Misschien wordt het Belgische tv-programma Moord en Mysterie nog wel eens op de Nederlandse TV vertoond, dan begrijpt iedereen meteen wat ik bedoel”. 

Jan C. van der Heide
hypnotherapeut & paragnost