Jan C. van der Heide

'Verharding Nederlanders neemt toe'

De Nederlandse bevolking wijt het verminderde mededogen aan individualisme, zelfgerichtheid, onverdraagzaamheid en agressie. Burgers noemen dit als de belangrijkste problemen in de manier waarop mensen met elkaar omgaan. De meerderheid denkt dat de maatschappij hieraan ten onder gaat en dat deze problemen leiden tot toenemende eenzaamheid.

Bron: NU.nl

Bijna 40 jaar geleden schreef ik -als zeventien jarige- het stukje 'Eenzaamheid is een woning'. In wezen is de tekst nog zeer eigentijds, misschien nog wel schrijnender geworden. Het aantal echtscheidingen heeft intussen grootse vormen aangenomen, gezinnen vallen dramatisch uit elkaar. Kerken worden omgebouwd tot disco's, het aantal zwervers is draconisch te noemen.

Of waardevolle, alleenstaande mannen en vrouwen in keurige huizen, zoeken een liefdevolle partner. Maar waar? Stress, verdriet, wanhoop. Wie luistert?

'EENZAAMHEID IS EEN WONING

Eenzaamheid is een woning met dichtgemetselde ramen en deuren. Zelfs een telefoon in deze ruimte geplaatst kan ons niet uit de eenzaamheid bevrijden, want waar vinden we echt gehoor?

Wij leven in een tijd van hoogontwikkelde communicatie. Met het toenemen van de perfectionering van de communicatie-middelen neemt de van hart tot hart uitwisseling af. De talloze vereenzaamden -al ziet men 't hen beslist niet aan bij oppervlakkige beschouwing - leggen hiervan een treffend getuigenis af.

Het bejaardenprobleem is één van de vele groepsvoorbeelden van vereenzaming. De ongelukkigen worden opgeborgen in een 'bejaardenpakhuis' om hun oude dag uit te zitten, een verkapte vorm van cellulaire opsluiting. Lichamelijk komen de mensen steeds dichter bij elkaar: de flatbouw dwingt ons 'lijf aan lijf' te leven met onze medemens. Hoevelen zijn niet eenzaam in hun luttel aantal kubieke meters, terwijl toch een harde gil in de avond vele flatbewoners uit de slaap zou opschrikken.

En hoe te denken over degenen die na weken, nee soms pas na maanden, dood in hun woning worden aangetroffen? De buren horen en zien niets, want hun IK-levensstijl heeft hen van oogkleppen voorzien. De lucht moet eerst vervuld worden: met de geur van verrotting, eer zij opeens griezelend aan hun buurman of -vrouw denken die zij inderdaad reeds zo lang niet meer bij de melkboer zagen.

Ook op het gebied van eenzaamheid verrijzen stichtingen, clubs en instellingen, maar als we de eenzamen werkelijk uit hun isolement willen verlossen, moeten zij zonder schroom van hart tot hart spreken.

Zonder meer naar een duurbetaalde psychiater sturen wordt dan vaak geheel overbodig.

Zou de stickies rokende jeugd geen schrijnend voorbeeld kunnen zijn van diepe eenzaamheid?

Roken zij geen hasj om een macht van gevoelens te kunnen ervaren, die het leven hen niet biedt. Alles echter in een soort surrogaat 'AL-gevoelens' omdat zij geen mogelijkheid zagen zich uit hun benarde 'zelf' te bevrijden?

Wie luistert? Wie begrijpt?

Zij verschrompelen door hun eenzaamheid en vervallen in totale indolentie.

Wij kunnen op velerlei wijze de opsomming nog vergroten, wij weten het allemaal heus wel door TV, krant enz., maar realiseren wij het ons? De huidige eenzaamheid vormt één van de nijpendste problemen van onze super ontwikkelde maatschappij.

Eenzaamheid is een krotwoning die wij met z'n allen moeten slopen door met de eerste mokerslag ons hart te openen en daar een forse plaats in te ruimen voor de ander.

Leg de basis voor het nieuwe bouwwerk door die ander te 'zien'.

Vanaf vandaag en daarna...!'

Jan C. van der Heide

Naschrift: Onverkort blijven wij ons positief instellen en geloven, omdat negativiteit toch niet helpt en de zaken alleen maar erger maakt. En beroerd is het al op diverse fronten. Het enige dat we in de aanbieding hebben is onze eigen 'positiviteit'...!